Waarom Jan Bleuland zo belangrijk voor Gouda was Christa Eekhuis

Het is wel duidelijk dat deze naamsverwijzingen niet tegelijkertijd ontstaan zijn. Zo bestaat het Groene Hart Ziekenhuis pas sinds 1992, waarbij de locatienaam nog steeds Bleulandlocatie is. Dit als gevolg van een fusie tussen het Bleulandziekenhuis (1972 opgericht) en het Sint-Jozefziekenhuis. En de Bleulandflats dateren uit 1964 (Bleuland I) en 1967 (Bleuland II en III). Ook al staan die flats aan de Bleulandweg, dan nog is het bijzonder dat ze naar Jan Bleuland vernoemd zijn.

Maar wie is Jan Bleuland nou precies? Allereerst ziet hij op 20 juli 1756 het levenslicht in Gouda. Zijn vader is werkzaam als aannemer en metselaar, dus ergens verwacht je dat Jan dezelfde kant op gaat. Echter volgt hij niet zijn vaders voetsporen, maar die van zijn oom. Na het afronden van de Latijnse School aan de Groeneweg wilt hij richting de geneeskunde. Zijn oom Cornelis Bleuland is chirurgijn te Gouda. Maar hij begint niet gelijk aan zijn geneeskunde opleiding. Als gevolg van zijn leeftijd (16 jaar) willen zijn ouders niet dat hij gelijk geneeskunde gaat studeren. Daarom werkt hij een jaar de apothekerswereld. Daarna begint hij in Leiden in 1774 aan de geneeskunde opleiding.

Ruim zes jaar later promoveert hij in Leiden. Daarna ligt de wereld aan zijn voeten, maar besluit hij terug te gaan naar Gouda. Echter zien zijn eerste jaren er niet rooskleurig uit. Hij wordt dan wel stadsdokter in 1781, maar verdient er niets aan. Pas zodra de huidige stadsdokter komt te overlijden zal hij een deel van zijn salaris krijgen. Voorlopig is het dus vrijwilligerswerk. Hij neemt samen met stadsdokter Van Breda de zorgen voor de armen op zich. Dankzij deze rol stelt Gouda hem vrij van schuttersdienst en poortgeld. Vooral de vrijstelling van poortgeld is erg belangrijk voor hem. Vanwege de zorg voor de armen moet hij veel buiten de stad zijn. Daardoor passeert hij vaak de stadspoorten en zou dit dus normaal gesproken veel geld kosten.

Tijdens zijn studie is hij vooral geïnteresseerd in de anatomie en fysiologie. Zo leert hij van leermeester Albinus alles over fysiologie en ontleedkunde. Terwijl leermeester Sandifort hem fascineert met zijn botpreparaten. Dankzij hen doet hij onder andere onderzoek naar lymfevaten, wat resulteert in het boek Experimentum anatonicum. Toch is dit niet het enige wat hij publiceert. Zijn meest indrukwekkende publicatie komt in 1828 uit, namelijk Otium academium. Daarin zijn vooral de tekeningen bijzonder, aangezien deze ingekleurd zijn. Het lijken net kleine kunstwerken, waarmee hij hoge ogen gooit.

Het feit dat Bleuland dus zoveel terugkomt in Gouda heeft allemaal te maken met zijn levensloop. Allereerst is hij een Gouwenaar en zelfs stadsdokter geweest in Gouda. Maar het feit dat hij constant onderzoek doet, waaronder naar het ontstaan van lymfevaten, draagt ook bij. Dankzij die publicaties ontvangt hij de titel hoogleraar in de ontleed-, heel- en verloskunde. Het hoogtepunt van zijn carrière maakt hij mee aan de zijde van Koning Lodewijk Napoleon. Tijdens zijn verblijf in Nederland is hij zijn consulterend geneesheer. En nog mooier, de koning benoemd hem zelfs tot ‘ridder van de Hollandse Unie.’

Door al deze prestaties is Jan Bleuland uitgegroeid tot een belangrijk persoon voor de medische wereld, maar ook voor Gouda. Mede hierdoor zien we zijn naam meerdere keren terugkomen in onze stad. Eigenlijk best bijzonder dus.