Het kleine grondgebied van Gouda Herman Lenderink

Tot 1964 was Gouda een stad van slechts zeven vierkante kilometer (zevenhonderd hectare). In de jaren 1955-1960 is Gouda Noord tot stand gekomen en na 1960 volgde de wijk Oosterwei. De geringe oppervlakte van de gemeente werd toen duidelijk als een knelpunt ervaren. Geen ruimte meer om te bouwen voor haar inwoners, geen mogelijkheden voor vestiging van bedrijven. Wat te doen?

Overleg met Waddinxveen leidde in 1964 tot een uitbreiding met zevenhonderdhectare. De wijk Bloemendaal werd gebouwd. De bouw stond vooral bekend door het ‘Gat van Bloemendaal’. Een toen voorspeld groot financieel tekort voor deze wijk is – door aanpassingen en een strak financieel beleid – gelukkig niet ontstaan.

De gedachtevorming over de verdere ontwikkeling van stad werd hierdoor wel heel erg beïnvloed. Dat speelde sterk bij de ontwikkeling van de wijk Goverwelle. De gemeenteraad was zeer kritisch, bang dat het financieel uit de hand zou lopen. Maar het was ook de vraag of er wel gebouwd moet worden. Veel studie was nodig om uiteindelijk tot besluitvorming komen. Daarbij speelde mee dat het Rijk een penitentiaire inrichting in Goverwelle wilde bouwen. Daarom werd de gemeente gedwongen om, als vervanging, grond aan te kopen in het huidige gebied Westergouwe (toen grondgebied van Moordrecht). De bouw van dit centrum is overigens nooit doorgegaan. Uiteindelijk werd de bouw in Goverwelle in 1988 gestart.

De gemeenteraad vroeg al snel na de start van de bouw van Goverwelle wat verder te doen als de nieuwe wijk was volgebouwd. Na veel studie en overleg met de buurgemeente Waddinxveen en Moordrecht werd in 1993 het convenant met deze gemeenten getekend, waarin beschreven hoe de ontwikkelingen in de drie gemeenten zouden worden vorm gegeven.
Alle ontwikkelingen, zoals toen geschetst, zijn na bijna dertig jaar uitgevoerd of in uitvoering, met uitzondering van het NS station. Dat is best een groot succes. De bouw in Westergouwe startte echter pas in 2015, na veel discussie over de ligging in de diepste polder van Nederland. Is dat wel verantwoord? Waarop uiteindelijk het antwoord ‘ja’ was.

Is het kleine grondgebied een knelpunt voor de ontwikkeling van Gouda geweest? Ja, maar er zijn in overleg met de buurgemeenten altijd goede oplossingen gevonden, omdat alle betrokken bestuurders visie, durf en overtuigingskracht hebben getoond en bereid waren compromissen te sluiten. Hulde!