Ambachtelijke boekdrukkunst van de Drukkerswerkplaats Gouda Peterpaul Kloosterman en Pieter Stroop van Renen

Op dat moment begonnen wij, Peterpaul Kloosterman en Pieter Stroop van Renen, meteen te dromen. Hoe mooi zou het zijn om deze drukpers en Kleis’ verzameling loden drukletters naar Gouda halen, de stad waar Gheraert Leeu in de 15e eeuw als een van de eersten boeken drukte. Zo’n kans komt maar één keer.

Het was de start van de Drukkerswerkplaats Gouda die nu bloeit in de Chocoladefabriek. De verzameling letters van Kleis was een bijzondere. Niet alleen van een immense omvang, maar ook van een hoge typografische kwaliteit. Met name de Cancelleresca Bastarda, ontworpen door de in Gouda geboren typograaf Jan van Krimpen, is een veel gezocht maar weinig gevonden lettertype. Kleis had er een kast vol van. Decennialang drukte hij er onder de uitgeversnaam Sub Signo Libelli werk mee van onder andere Boudewijn Büch, Gerrit Komrij en Hans Warren.

Zijn drukwerk stond hoog aangeschreven bij liefhebbers van bibliofiele uitgaven. De boeken waren vaak al bij voorintekening uitverkocht.

Kleis was bereid zijn pers en lettercollectie naar Gouda te laten gaan. De verzameling doorstond het gesjouw door de zompige modder rond het huis van Kleis in Drenthe.

Met een vrachtwagen reden we de loodzware kasten en de loodzware pers naar Gouda. Daar vond de Drukkerswerkplaats eerst onderdak in de Jeruzalemkapel. De Goudse margedrukker Peter Hendriks wierp zich op als voorman. Peterpaul, ervaren typograaf en ontwerper, nam de artistieke leiding op zich. Gouda telde nog aardig wat oud-drukkers en -zetters die het vak hadden geleerd bij de beroemde Goudse drukkerij Koch & Knuttel. Verschillende van hen sloten aan: Ton Spoel, Loek Meulenberg, Hans Saarloos en Marius van den Heuvel waren al gauw onmisbare krachten.

Kleis stelde voor dat de Goudse drukkers in het spoor van zijn uitgeverij zouden gaan werken onder de naam Sub Signo Leonis. Een mooie dubbelverwijzing naar Kleis èn Leeu, die duidelijk maakt in welke tradities de werkplaats staat.

Al snel zagen de eerste boekjes onder die naam het licht. Helemaal mooi werd het toen we benaderd werden door het Streekarchief Midden-Holland en de Bibliotheek Gouda om met hen mee te verhuizen naar de Chocoladefabriek. Daarmee werden we waarschijnlijk de enige drukkerswerkplaats ooit die geopend werd door een lid van het koninklijk huis: door prinses Laurentien!

De Drukkerswerkplaats is sindsdien flink uitgebreid. Er kwamen nog drie persen bij en ook werd de lettercollectie steeds groter. Ook de medewerkersploeg groeide. Verschillende uitgaven werden vanwege hun prachtige verschijning bekroond met nominaties in het kader van Mooi Marginaal.

De Drukkerswerkplaats Gouda is uniek in Nederland. Het is een grote werkplaats, gelegen in een openbaar gebouw en dus voor iedereen zichtbaar, en ze geeft origineel literair werk uit. De kleine Boston trapdegelpers, meer dan honderd jaar oud, staat stilletjes te genieten met zoveel liefhebbers om haar heen. Als Gouda haar 750 jaar viert, bestaat De Drukkerswerkplaats tien jaar!