Gouda na 2022 Wim de Bruijne

Met deze karaktertrekken blijft Gouda in de toekomst aantrekkelijk (hoewel de kaas op langere termijn zou kunnen verdwijnen uit ons consumptiepatroon). Gouda heeft in de afgelopen 750 jaar dus veel kwaliteiten gekregen, maar welke insteek is belangrijk om Gouda de volgende 750 jaar te kunnen laten bestaan?

De beschikbare ruimte in Gouda is nu wel erg beperkt. Met het afbouwen van Westergouwe zit Gouda aan zijn plafond. Indien we de sprong over de IJssel maken ontstaat ruimte om onze ruimtebehoefte enigszins op te lossen. De gedachte die ik heb is om aan de overzijde (GOUDasfalt), als contramal van het einde van de West- en Oosthaven, bebouwing op te nemen met vernieuwende woningbouw. Het gewone verkeer kan via de Haastrechtse brug plaatsvinden en de voetgangers en fietsers via een hooggelegen brug vanaf de kade die alleen voor hoge schepen open zou moeten kunnen. Het realiseren van woningen is een goed perspectief om dat terrein, met een apart karakter en nu alleen gebruikt voor alternatieve ontwikkelingen, weer bij de bestaande stad te betrekken.

Nu al worden kantoren omgebouwd tot woningen, en dat kan ook voor kantoor – en industriegebieden gaan gelden (Goudse Poort en Kromme Gouwe). De stad blijft in de toekomst in ontwikkeling. Er zal altijd ruimte worden gevonden om toekomstige ontwikkelingen (wat die ook mogen zijn) mogelijk te maken.

We moeten in de toekomst ons vermogen om te denken, willen en oordelen niet te veel aan techniek besteden. Een feit is wel dat mens en techniek meer met elkaar worden verweven. Proust heeft het volgens mij goed weergegeven: 'een lichaam te hebben is een bedreiging voor de geest'. Het lichaam begeeft het op een gegeven ogenblik, terwijl de geest nog verder wil (Proust is niet oud geworden, zijn lichaam begaf het). Twee jaar geleden werd er een pacemaker geplaatst. In discussie met de chirurg: “worden we een 'cyborg', samensmelting mens en machine”? De tijd zal het leren, misschien via singulariteit: een bijzondere gebeurtenis waarvoor de geldende natuurwetten ontoereikend zijn. Als de toekomstige biotechnologie wordt toegepast op de mens, zal het resultaat vroeg of laat uitlopen (binnen 750 jaar) op een fundamentele transformatie van de menselijke levensvorm.

Met de klimaatverandering zal er een belangrijke ontwikkeling plaatsvinden die van invloed is op de toekomst van Gouda, en dat binnen 750 jaar. We zien dat politici economische groei belangrijker vinden dan de levens van toekomstige generaties en dat de milieuclubs, ondanks het onophoudelijk gelobby, nog steeds op ramkoers liggen. Het overschakelen op een plantaardig dieet (dus geen kaas meer ) zou een van de meest effectieve manieren zijn waarop een individu kan bijdragen aan het afremmen van de klimaatverandering.

In 1914-1915 zijn er wel tweeduizend gevluchte Belgen in Gouda terechtgekomen vanwege het oorlogsgeweld tijdens de eerste wereldoorlog. Ik vermoed dat we de komende jaren meer te maken krijgen met vluchtelingen die hetzij door oorlogsgeweld, hetzij door klimaatverandering een beroep zullen doen op onze samenleving. Juist de huidige en toekomstige werkloosheid kan worden ingevuld door vluchtelingen, die wel hun relatie met het thuisland moeten opbouwen. Niet op korte maar op de langere termijn. Gouda is al heel lang een redelijke tolerante stad, in de geest van Erasmus en Coornhert. De komende jaren kunnen we als stad weer meer aandacht schenken aan die tolerantie.

Ook in Gouda hebben we te maken met het dalende vertrouwen in traditionele politieke partijen en systemen. In de toekomst zal het menselijk welzijn belangrijker worden dan het economisch welzijn. Om dat mede mogelijk te maken kunnen de bewoners van Gouda meer betrokken worden bij het reilen en zeilen van de stad. Dat kan via Burgerraden of via actieve bewoners in de wijken. Het buurthuis weer terug in de wijk, van waaruit de bewoners met elkaar de toekomst van Gouda kunnen vormgeven.

Het toekomstperspectief voor Gouda: een tolerante stad, bewoners meer invloed met Burgerraden, toegankelijk voor vluchtelingen, met vernieuwende woonvormen op GOUDasfalt, Goudse Poort en Kromme Gouwe. De geest uit de fles en een duurzame stad worden voor de komende 750 jaar.

Daarbij moet er zeker voor de kunsten en kunstenaars een plek zijn om een toekomstige werkelijkheid te verbeelden. De kunst heeft immers de macht van de verbeelding en dat is een belangrijke component bij elke vorm van sociale verandering.