Eerherstel voor de ambachtsman Gerard Verborg

Al die steenhouwers, loodgieters en schrijnwerkers; ik krijg er tranen van in mijn ogen als ik door die kerk loop. Wát een groots werk hebben die mensen verricht! En met zulk eenvoudig gereedschap, dat ze ook nog eens zelf maakten!

Ik ben in 1937 in Wageningen geboren, en groeide deels op bij mijn oma in Gouda en in tehuizen. Aan mijn omzwervingen kwam een einde toen ik in de jaren ’60 Rietje leren kennen, waarmee ik inmiddels ruim zestig jaar getrouwd ben. We vestigden ons in Gouda. Ik was opgeleid tot timmerman in de bouw, maar ben opleidingen gaan volgen om restauratietimmerman te worden. Ik heb gezien hoe machines beetje bij beetje het eenvoudige handwerk overnamen en voelde de behoefte om daar iets tegen te doen. Steeds vaker vroeg ik me af hoe de mensen het vroeger deden.

Rond die tijd begon ik ook oud gereedschap te verzamelen, mooie handgemaakte stukken: een waterpas, oude schaven. Die kerels maakten dat allemaal zelf. Als je ze oppakt voel je dat ze naar de hand van de vakman zijn gaan staan, helemaal rond en afgesleten. Reken maar dat Black & Decker er niet tegenop kan. Voor restauratie van oude stukken heb je echt dit oude gereedschap nodig. Of kennis van dat gereedschap en de werkwijze. Dat is ook altijd mijn pleidooi geweest: zorg ervoor dat er goede handwerkslieden worden opgeleid, die de oude methodes kennen. Zonder hen kunnen we niet voor onze monumenten zorgen. Het is al jaren zo dat er neergekeken wordt op eerlijk handwerk. ‘Werken met je handen, dat is voor domme mensen die niet kunnen leren.’ Onzin!

Eerherstel voor de ambachtsman; dat is waar het mij om ging. Daarom organiseerde ik tentoonstellingen en festivals, hield ik praatjes op scholen. Mijn gereedschappenverzameling werd zo groot dat we die onderbrachten in het Ambachtsmuseum Verborg. In Haastrecht, want in Gouda konden ze er geen plek voor vinden, ook al zei de burgemeester destijds dat het een aanwinst zou zijn voor de stad. We zijn in 1977 officieel geopend door Prins Claus himself, die voor de gelegenheid een penning sloeg.

Twintig jaar lang was ik de drijvende kracht achter het Ambachtsmuseum. Maar aan alles komt een eind. Het museum werd in 1998 gesloten en ik ben andere dingen gaan doen. Maar nog altijd wordt mij de vraag gesteld: hoe zijn die kerken gebouwd, zonder de machines en materialen van nu?