#455

Bijzonder handschrift Sigfried Janzing

Sigfried Janzing was van 2001 tot 2022 directeur Streekarchief Midden-Holland. Hij vertelt over de hoogtepunten van zijn Goudse tijd:

Op 25 november 2016 kwam het handschrift van Katherina van Alexandrië na een reis van 444 jaar terug in Gouda. Theoloog Hildo van Es overhandigde mij het document op deze datum, de sterfdag van de heilige.

Het Katherina-handschrift is ontstaan ergens tussen 1450 en 1500 en was oorspronkelijk in bezit van het Sint Margarethaklooster in Gouda, op de plek waar nu het oude weeshuis aan de Spieringstraat staat. Tijdens de reformatie werd het klooster in 1572 in brand gestoken en geplunderd. Hierdoor gingen bijna alle handschriften van het klooster verloren. Bijna alle, want …

Retour Gouda

we weten nu dat het Katherina-handschrift in 1572 aan een onbekende reis begon en eindigde in de bibliotheek van theoloog Hildo van Es in Wapenveld. Hij had het boek geërfd uit de bibliotheek van zijn vader, die van 1946 tot 1975 hoogleraar Neerlandistiek was aan de Rijksuniversiteit Groningen. Daarvoor had het toebehoord aan dr. F.N. Sickenga te Laren. Het verdere verloop van de reis van het handschrift, zo’n drie eeuwen lang, is niet meer te reconstrueren.

H Catharina van Alexandrie5

Katharina

Wie was Katherina van Alexandrië? Volgens de overlevering was Katherina († 25 november 307, tegenwoordig meestal gespeld als Catharina) de zeer geleerde en gelovige dochter van de gouverneur van Alexandrië. Ze weigerde te trouwen met keizer Maxentius, omdat ze Jezus haar maagdelijkheid had beloofd. Om haar van haar geloof af te brengen, onderwierp de keizer haar aan allerlei folteringen. Hoewel de meeste martelingen geen effect hadden, stierf ze uiteindelijk door onthoofding, maar niet zonder dat er melk uit haar hals vloeide die de stad van de pest bevrijdde. In de elfde eeuw werd haar verhaal in het Latijn vertaald, waardoor er tot diep in de zestiende eeuw in Europa een actieve Katherinaverering was. Ons handschrift paste in deze verering.

archief  /  SAMH  /  Catharina  /  handschrift