#602
Voor Gouda750 een ijsselsteentjes koetsrit Ronald Buijsse
Dit verhaal is geplaatst in de categorie landschap & natuur.
Alle categorieënOp 10 september 2022 zal tijdens Open Monumentendag de eerste 'Goudse IJsselsteentjes Koetsrit' plaatsvinden.
Een initiatief van de Goudse Manege en het Commissarishuys van het Gouds Wagenveer. Het motief en de charme van deze rit is samen te vatten in drie trefwoorden: de ’s-Gravenweg, de ijsselsteentjes en het Gouds Wagenveer.
De ’s-Gravenweg
Deze unieke historische weg tussen hartje Rotterdam en Nieuwerkerk/Kortenoord vormt samen met de Schielandse Hoge Zeedijk tussen Kortenoord en Gouda al meer dan 800 jaar de 20 kilometer lange verbinding tussen Gouda en Rotterdam. Deze weg was tot 1679 niet bestraat. Overal kwamen trekvaarten, maar Gouda wilde geen trekvaart naar Rotterdam uit angst voor het verliezen van scheepvaart en daarmee tolinkomsten. Toen boden de miljoenen ijsselsteentjes, gebakken o.a. bij Hitland, de oplossing. Ruim 140 jaar lang was vanaf 1679 de ’s-Gravenweg de langste straatweg van Nederland! De weg is nog steeds, voorzien van knotwilgen en boerderijen, een lust voor fietsers in de drukke Randstad.
De IJsselsteentjes
Voor het ijsselsteentjes verhaal moet je eigenlijk het boek van 'De Olifant en de Dames Bloot' van Rob Stolk lezen. Hij beschrijft lief en leed dat zich heeft afgespeeld in de periode tussen 1500 en 1900 op de steenplaatsen langs de Hollandsche IJssel, o.a. waar zich nu camping Hitland bevindt. Dankzij de ijsselsteentjes brandden Gouda en veel andere steden niet meer af en konden mooie boerderijen, kerken, stadshuizen en ook kastelen gebouwd worden. En straten worden verhard.
Het Wagenveer met koetsen en paarden
Mede dankzij de ’s-Gravenweg en de ijsselsteentjes werd in 1653 het Gouds Wagenveer opgericht. Deze zorgde van 1653 tot 1853 voor het personen- en goederenvervoer tussen de voor het Wagenveer ingerichte commissarishuizen aan de Veerstal in Gouda en aan het Oostplein in Rotterdam. De paarden vervoerden tot 25.000 mensen per jaar. De koetsen waren eerst boerenwagens, maar veranderden in de loop van de tijd in luxe, goed geveerde koetsen. De commissarishuizen fungeerden als logement en als punt voor de verkoop van kaartjes en het verzorgen van de paarden. Zie ook verhaal #272 van de Goudse Verhalen.
De charme van de IJsselsteentjes koetsrit
De charme van de combinatie van de ’s-Gravenweg, de ijsselsteentjes en het Wagenveer is dat hierin veel historie samenkomt. De rit gaat vanuit Gouda eerst via Moordrecht en de molen bij Kortenoord naar de nog bestaande steenovens bij Hitland, de steenplaats de Olifant in Nieuwerkerk en de Vuyk scheepswerf in Capelle. Vanaf daar gaat de rit terug naar Gouda over de ’s-Gravenweg en haar boerderijen, beide gebouwd op basis van miljoenen IJsselsteentjes. Dus van bron (steenovens) naar bestemming (straatweg, boerderijen). Met onderweg verhalen die horen bij de weg die bekend is van de uitdrukking “zo oud als de weg naar Kralingen”.
De rit wordt georganiseerd in goed overleg met de heemkundige kringen en Open Monumentendag commissies van Gouda, Moordrecht, Nieuwerkerk en Capelle.