#179
Hokkende homo's Jan Geerink
Dit verhaal is geplaatst in de categorie kunst, cultuur & onderwijs, zorg, welzijn & religie.
Alle categorieënEen verhaal over stadsrechten, mensenrechten en weigerambtenaren.
Gouda 1974. Twee jaar nadat Gouda 700 jaar Stadsrechten vierde, wilde ik met mijn vriend Harry in Gouda komen wonen. Ik had hier een fijne baan in het welzijnswerk en Harry was beeldend kunstenaar. Wij schreven ons bij makelaar Van ‘t Hof in voor een vrije sectorwoning in het nieuwe Plaswijck. Wat waren we blij toen wij al binnen een week een huurcontract voor een woning aan de Waterlelie konden tekenen. Van de gemeente ontvingen wij vervolgens een formulier 'Aanvraag woonvergunning'.
Al bij vraag 1 liepen wij vast:
1. Persoonlijke gegevens:
Naam huurder/hoofdbewoner: ………………………
Meisjesnaam inwonende echtgenote: ……………………………………….
*) Indien niet gehuwd met inwonende: Heeft u serieuze trouwplannen? JA / NEE
Een gewetensvraag. Trouwen was nog niet mogelijk voor twee mannen. Daar moesten we nog ruim 26 jaar op wachten. Maar we konden makkelijk zeggen dat we dat van plan waren. Hoewel dat behoorlijk schuurde met onze hippe opvatting dat het huwelijk voor burgerlijke types was. Leugentje om bestwil. Dus vulden we “JA” in. Alleen had noch Harry noch ik een meisjesnaam. Met het opgooien van een zilveren gulden werd het lot bezegeld: ik werd het mannetje.
Verzoek afgewezen
Na een paar dagen kwam het formulier terug. Met rood potlood was een vraag toegevoegd: “Is inwonende man of vrouw?” Wij besloten eerlijk te zijn en toe te geven dat Harry een man was. Wederom kwam het formulier terug, nu met stempel: “verzoek afgewezen”. Teleurgesteld, maar vooral boos toog ik direct naar Burgerzaken aan de Markt. De mevrouw achter de eikenhouten balie van het muffe kantoor wist er geen raad mee: “Het is afgewezen omdat het niet mogelijk is”. Ik wilde de baas spreken.
Chef Burgerzaken, even boos als ik: “U denkt toch niet dat we hier in Gouda van een vrouw een man kunnen maken? Komt u 1 april maar terug, dan is het tijd voor grapjes”. Meneer verscheurde het formulier voor mijn ogen en verdween naar achter. Ik was diep gekrenkt. Dit was zó onredelijk. "Leven jullie nog in de Middeleeuwen hier?"
De barricaden op!
Hoewel maatschappelijk gezien over homoseksuele relaties in de jaren zeventig niet meer zo moeilijk werd gedaan (zeker in de grote steden niet), wettelijk gezien hadden wij geen poot om op te staan **).
Dan maar de barricaden op! Met progressieve fracties in de gemeenteraad lukte het in korte tijd alsnog bij wijze van uitzondering een woonvergunning te krijgen. De formulieren werden naar voorbeeld van andere steden gewijzigd, maar deze wijziging gold toen in Gouda nog alleen voor de vrije vestiging en niet voor woningwetwoningen. Die waren tot begin jaren 90 exclusief voor netjes getrouwde heterostellen.
Overigens konden in Gouda nog niet zo lang geleden ambtenaren, met een beroep op gewetensnood, weigeren een huwelijk te sluiten tussen twee mannen of twee vrouwen. Pas vanaf 2014, 13 jaar (!) na openstelling van het burgerlijk huwelijk voor paren van gelijk geslacht, werden geen gewetensbezwaarde ambtenaren meer aangesteld.
**) Een algemene wet gelijke behandeling kwam pas in 1994, nadat in 1983 artikel 1 van de Grondwet was gewijzigd, waarin bescherming van burgers tegen discriminatie werd opgenomen.