#370
Het Schoonhoofse spoortje Paul van Horssen
Dit verhaal is geplaatst in de categorie gebouwen & bezienswaardigheden.
Alle categorieënGa je over de Jan Verzwollebrug die de Karnemelksloot overbrugt, dan volg je eigenlijk het tracé van de oude spoorlijn tussen Gouda en Schoonhoven. Daar was ook het eerste station, als je van station Gouda vertrokken was. “Er is naar deze spoorverbinding verlangd, gesnakt, mogen wij wel zeggen”, zo schreef in 1914 de Goudsche Courant bij de opening van de lijn.
In 1936 gingen er alweer stemmen op om de spoorlijn van bijna zeventien kilometer te vervangen door een provinciale verkeersweg. Het spoorlijntje heeft maar 27 jaar bestaan. In 1942 hadden de Duitse bezetters spoorrails nodig om de treinverbindingen met het Oostfront uit te breiden. De rails werden verwijderd en de unieke verbinding tussen Gouda en Schoonhoven kwam hiermee ten einde.
Duurder door slappe veengrond
De aanleg van de spoorlijn had een lange voorgeschiedenis. De eerste plannen waren al in 1869 gemaakt. In de jaren tachtig van de 19e eeuw trokken nieuwe plannen vooral de aandacht van Schoonhoven, dat hoopte op die manier economisch uit zijn geïsoleerde positie te komen. Particuliere spoorwegmaatschappijen, gemeenten en provincie wilden investeren, maakten nieuwe plannen om onder meer via Schoonhoven, Lopik en IJsselstein een lijn aan te leggen naar Utrecht. Veel van die plannen gingen niet door vanwege geldtekort. Een voorschot van het Rijk zorgde ervoor dat het geld uiteindelijk op tafel kwam, maar het geld verdween bij de aanleg letterlijk in een bodemloze put. Een groot deel van het aangevoerde zand verdween namelijk in de slappe veengrond. Het Rijk sprong weer bij, de Staatsspoorwegen wilden zich de exploitatie van de lijn toe-eigenen. Bovendien eisten zij dat de spoorbreedte normaal zou worden in plaats van een smalspoorbreedte. Bijna 900.000 m3 zand was nodig, vijf maal meer dan in het begin berekend was.
Tram- of spoorlijn?
In 1914 mocht de eerste locomotief naar Schoonhoven rijden. Was het nu een tram- of een spoorlijn? Als je naar de lichte uitvoering van locomotief en wagons keek, dan was het meer een tramlijn. De vrijliggende baan en de stationsgebouwen wezen meer op een spoorlijn.
Was het een veilige lijn? Met twee ongelukken kun je dat wel zeggen. In 1925 greep de trein een vrachtauto op de overgang bij de Benedenkerkseweg. De inzittenden van de vrachtauto overleefden het ongeluk niet. In 1932 reden twee treinen op elkaar in op een uitwijkspoor tussen Gouda en Het Beijersche. De locomotieven kwamen naast de rails te staan maar machinisten en passagiers kwamen er zonder grote verwondingen af.
De verhalen van DieGoude zijn eerder gepubliceerd in Weekblad deGouda.