Gouda, Rijnsburg, Floris V en Glas 5 Henk van Rookhuijzen

Veelal geregistreerde verhalen maar ook persoonlijke doorvertellingen die vaak niet echt te traceren zijn en daardoor in het vak legenden, mythes of anekdotes terechtkomen. Maar altijd wetenswaardig en bovenal leuk. Het mooiste is wanneer je verschillende voorvallen, die ogenschijnlijk niets met elkaar te maken hebben, kunt koppelen of mixen.

Bij mij was dit onlangs bij Gouda 750 jaar Stadsrechten. Gekregen in 1272 van ene Floris V, graaf van Holland en Zeeland. Nu was dat niet niks. Het zette Gouda op de kaart en was in feite de start van de lokale gouden eeuw(en). Nu had Floris her en der wat onenigheden, vooral met de West Friezen. Een onguur volkje boven de grens Weesp – Haarlem. Als gevolg van deze schermutselingen viel Floris van zijn paard en eindigde uiteindelijk in een kist in de Grote Kerk van, en hier komt het: Rijnsburg.

Rijnsburg is ouder dan oud en wordt al genoemd in de Limes. De zogenaamde meest noordelijke grens van het Romeinse Rijk, gemarkeerd door de Rijn. Volgens Suetonius een Romeins historicus is zelfs keizer Caligula er geweest. Mijn vader had zijn oorsprong in Rijnsburg. Zijn voorvader zou zich daar rond 1560 hebben gevestigd en was een uit Portugal gevluchte jood. De familie De Mooy zou een vernederlandsing zijn van het Portugese Muy. Prachtig natuurlijk. De familie is geïntegreerd en heeft al spoedig de regionale gewoonte overgenomen door borelingen te vernoemen naar koninklijke grootheden of simpel naar familieleden. Was een boreling in een vroeg stadium overleden dan kon diens naam nog wel een keer worden gebruikt. Zo had Floris V 11 kinderen bij zijn Beatrix. Daarvan zijn er 9 op jonge leeftijd overleden, waarvan enkele met een reeds eerder gegeven naam. Gelukkig had hij ook nog 7 bastaards.

De grootmoeder van Floris V, Geertruida van Saksen, getrouwd met zijn grootvader Floris II, had een reli-tic. Zij liet haar naam wijzigen in Petronella, als eerbetoon aan apostel Petrus. Mijn jongste zus, uiteraard de oogappel van mijn vader, heeft als doopnamen Geertruida Petronella. Let op, het is nu bijna 900 jaar later. Het lijkt wel een veenbrand; ondergronds smeult het vuur verder.

Geertrui van Saksen, ik moet natuurlijk zeggen Petronella, was een zeer vooruitstrevende tante. Legio verhalen, waar of niet waar zijn over haar bekend. Zij was wel de founding mother van de zeer invloedrijke Rijnsburgse Kloosterabdij. Dezelfde Abdij, maar dan 400 jaar later schonk de St. Janskerk het door Wouter Crabeth vervaardigd en gebrandschilderd Glas 5 met de voorstelling ‘Koning Salomo en de koningin van Sheba’. Dit doe je natuurlijk niet zomaar. Symbolische hielenlikkerij in optima forma. Met dit glas toonde Elburg (Ellie voor intimi) haar trouw aan Flip, de koninklijke jakhals in Spanje. Zelf beschouwde ze zich een beetje als de koningin van Sheba. Hoe dan ook, de St. Jan was er blij mee. Dit kon allemaal nog vóór de reformatie. Aan de onderzijde van het glas staat Ellie dan ook als schenkster afgebeeld. Toch mooi, dat Gouda en Rijnsburg zó samenkomen.