#607
Een joodse overlevende Joop van der Zwaluw
Dit verhaal is geplaatst in de categorie historie & archeologie.
Alle categorieënHet was tijdens de Tweede Wereldoorlog. Met mijn oudere zus Ali liep ik van ons ouderlijk huis aan de Da Costakade naar de Jan Philipsweg 85. Hier gaven we namens Pa een envelop met geld aan de bewoner. Pa maakte in deze jaren houten speelgoed en soms schakelde hij anderen in als hij een grote opdracht ontving. Ali en ik gingen er daarom vanuit dat dit een betaling voor verricht werk was.
We hebben die wandeling in de loop der jaren enkele malen uitgevoerd. Dat ik het heb onthouden, komt omdat de ontvanger een Joodse man van Duitse afkomst was met, als ik me goed herinner, een gele Davidster op zijn kleding: Otto Schulvater.
Kamp Amersfoort
De op 11 mei 1890 in Berlijn geboren Otto Schulvater was met zijn vrouw Wally Martha Pelz en dochter Lenie kort voor de oorlog naar Gouda gekomen. Hoewel hij volgens de nazipropaganda alle stereotiepe uiterlijke kenmerken van ‘de Jood’ had, korte tijd in Kamp Amersfoort is geweest en als Duitse Jood riskeerde om tot de eerste gedeporteerden te behoren, heeft hij de oorlog in Gouda overleefd. Dochter Lenie behaalde zomer 1941 haar diploma aan de Rk mulo in Schiedam en doorliep daarna de Gemeentelijke Middelbare Avondhandelsschool in Gouda.
‘Een goeden vriend’ feliciteerde het echtpaar in de krant met zijn 25-jarig huwelijksfeest per 5 december 1943.
Naturalisatie
Terwijl zijn vader Julius Schulvater en tantes Margarete en Clara Wanda Rothe in 1943 door de nazi’s werden vermoord, overleefde Otto de oorlog. Hetzelfde gold voor zijn ook naar Nederland uitgeweken oudere broer, fotograaf Georg Schulvater (1883-1966), die in Tilburg nog steeds bekend is door de foto’s die hij aldaar van de bevrijding maakte.
Lenie Schulvater assisteerde van 1946 tot 1948 het Goudse Tribunaal dat straffen over politieke delinquenten uitsprak. Otto werd gemeenteambtenaar en verkreeg in 1952 de Nederlandse nationaliteit. Hij overleed op 28 augustus 1965 op 75-jarige leeftijd in Rotterdam, waar hij in juni 1956 na zijn pensionering naartoe was verhuisd.
Geld verloren
Dat Otto Schulvater mij is bijgebleven, komt ook omdat Ali en ik bij een van onze ‘missies’ tot onze schrik bemerkten dat we de envelop met 75 gulden erin kwijt waren. We liepen terug en vonden bij het begin van de Jan Philipsweg 25 gulden. De rest was echter niet meer te vinden. Dus gingen we terug naar huis. U kunt zich Pa’s reactie voorstellen toen hij uit eigen zak nog eens 50 gulden moest bijpassen …