De molens van Gouda Janneke van Denderen

De stad met de oude huizen en de Sint Jan, de Gouwekerk. De Krimpenerwaard, waar mijn vader ging schaatsen. De IJssel, waarlangs we met mijn ouders naar mijn oma in Krimpen aan den IJssel reden. Gouda past om mij heen, het is niet te groot of te klein, het ligt centraal en je komt er altijd wel iemand tegen die je kent.

Rond mijn pensioen ben ik op zoek gegaan naar vrijwilligerswerk en heb ik een cursus tot molengids gevolgd. Aanvankelijk gidste ik bij de molen in Bodegraven, daarna bij de Mallemolen. Het was superleuk. Ik kreeg het voorstel om ook leerling te worden, want dan kun je rustig in de wieken klimmen om de zeilen voor te leggen én ben je verzekerd tijdens de werkzaamheden. Ik heb geen ambitie om molenaar te worden, de eindverantwoordelijkheid voor de molen hoef ik niet te hebben. Ik blijf liever eeuwig leerling en werk samen met de molenaar, dat vind ik gewoon ook gezelliger.

Gouda had ooit veel molens, vooral aan de kant van Korte Akkeren. De meeste wind komt immers uit het zuidwesten. Aan die kant werden ook de grondstoffen via het water aangevoerd dus daar ontstond de nijverheid. Een molen is echt de machine van vroeger, waar bijvoorbeeld mout werd gemalen (voor het bier) of klei werd gebeukt (voor het aardewerk).

Ik ben secretaris van de Vereniging van Goudse Molenaars. Bij toerbeurt draaien de pakweg twintig leden elke zaterdag de Mallemolen en ‘t Slot. Molen De Roode Leeuw heeft een vaste beroepsmolenaar, Willem Rooze. Alle drie molens zijn eigendom van de gemeente. Onder de vrijwilligers zijn alle rangen en standen te vinden. Het zijn wel mensen die iets hebben met de techniek, de apparatuur en het weer. Ze delen ook de liefde voor het erfgoed en de historie.

Mij trekt ook de sociale kant: de molen aan de bezoekers laten zien en erover vertellen. Via mijn moeder stam ik uit een oud molenaarsgeslacht. De stamboom gaat terug tot rond 1700 naar een molenaar bij Burgh Haamstede. Je kunt door de eeuwen heen een pad van aan mij verwante molenaars vinden die via onder andere Zierikzee, Goeree Overflakkee en Krimpen aan de IJssel uiteindelijk in Gouda terecht zijn gekomen. Een oom en een neef van mijn moeder waren ooit molenaar op ’t Slot. Ook ik maak zo weer deel uit van die familietraditie.