De Kaarsenfabriek van Gouda Jan Löwik

Tegenwoordig worden ze gemaakt volgens Gouds recept in Polen. Vele Gouwenaars spreken nu nog over de Kaarsenfabriek als ze het over het in de Korte Akkeren gevestigde fabriek aan de Hollandse IJsel hebben, tegenwoordig Cargill genaamd. Vele jaren werden daar de Goudse kaarsen gemaakt. Jan Löwik kwam in 1979 bij Unilever Emery in Gouda te werken. De fabriek had in die tijd nauwelijks rendement. Er was geen vertrouwen in de toekomst. Er moest of flink geïnvesteerd worden in het productieproces of de fabriek zou moeten sluiten. In 1980 werd het gehele bedrijf overgenomen door Unilever, onder de nieuwe naam Unichema.

Maar: er was veel werk aan de winkel. Wie Jan Löwik kent, weet dat hij dan op zijn best handelt. De productie werd geanalyseerd. Er werd gekeken waar de Goudse fabriek goed in was. Dat was niet in bulkproductie maar in kwalitatief verfijnde, meestal complexe, halffabricaten. Daaruit bleek ook dat de productie van Goudse kaarsen niet rendabel was. Voorop stond echter dat de kwalitatief goede Goudse kaars behouden moest blijven. Bolsius in Schijndel had interesse in de Goudse kaars. Dan moesten zij bereid zijn om naar het westen te komen. Zo kwam er in Waddinxveen een productiehal met de machines uit de Unichema fabriek uit Gouda en 40 man personeel. Unichema leverde de benodigde grondstoffen aan. Op deze manier werd de productie van de Goudse kaars veiliggesteld. Ook andere, minder rendabele activiteiten werden afgestoten, en er werd flink geïnvesteerd in nieuwe capaciteit, efficiency en energiebesparing.

Het ging vervolgens steeds beter met Unichema, met een omzet van ongeveer € 200 miljoen. Jan Löwik werd in 1988 algemeen directeur in Gouda. De hoofddirectie van de vestigingen in Duitsland, Engeland, Spanje , de Verenigde Staten en Maleisië werd in 1985 in Gouda gevestigd in gebouw De Zwaluw bij het station en in 1991 overgebracht in het nieuwgebouwde kantoor bij de fabriek in Gouda, aan de Turfsingel . Bij de opening van dit gebouw werd een wandelpad langs de Turfsingel, samen met een loopbrug over de Mallegatssluis, aangeboden aan de Gemeente.

Jan Löwik maakte van Unichema in de loop der jaren een platter bedrijf. De top werd ingekrompen en de medewerkers werd geleerd om zelf meer verantwoordelijkheid te dragen voor hun werk. Daarbij mochten er best in de beginfase fouten gemaakt worden maar je moest daarvan wel leren. Er moest een kwalitatief goed product afgeleverd worden en dat kon niet anders dan door samenwerken met elkaar. Daarbij stond de wens van de klant altijd op nummer één.

Löwik stelde hoge eisen aan de kwaliteit van de te leveren producten en de leverbetrouwbaarheid en flexibiliteit. Het bedrijf moest gecertificeerd worden met de ISO 9000 norm. Na twee jaar was het zo ver en bovendien werd in 1993 Unichema winnaar van de Nederlandse kwaliteitsprijs (IMK) uitgereikt door premier Ruud Lubbers in De Doelen in Rotterdam.

Unichema hield altijd goed contact met de omwonenden. Toen de buitendijks geplaatste tanks een kleurtje moesten krijgen, vroeg Jan advies aan de omwonenden. Toen de grote schoorstenen gesloopt zouden worden omdat zij geen functie meer hadden, vroeg men om één schoorsteen te laten staan als industrieel monument. De schoorsteen is in 2001 voor één gulden door Unichema verkocht aan de gemeente Gouda. Voor het voor de sloop gereserveerde bedrag werd de schoorsteen piekfijn in orde gemaakt zodat hij weer jaren meekan.

Er was ook een eigen bedrijfsschool waar jaarlijks 8 personen, soms met weinig toekomstperspectief, opgeleid werden. Meestal haakten enkelen voortijdig af maar vijf tot zes leerlingen hielden er een mooie baan aan over.

Er waren steeds kapers op de kust om Unichema, later ICI, toen Croda te kopen, en recent heeft Cargill het roer overgnomen. Jan Löwik weet één ding zeker: het bedrijf is het beste in het leveren van kwalitatief hoogwaardige, ‘kennis-intensieve’ producten. Daarmee zijn het bedrijf, de omwonenden en Gouda het meest mee gediend.