#459

De 50 iconen Henk van Rookhuijzen

Het is 13 april 2022. The day after het bezoek van WimLex en het officiële begin van Beleef het Wonder van Gouda, kortweg BhWvG.

Voor het bordes van het stadhuis staan in een cirkel 50 identieke beelden, verschillend door de meest waanzinnige kleurencomposities. De beelden worden komend half jaar roulerend geëxposeerd binnen Gouda. Niet 50 bij elkaar, één beeld per plek, straat of wijk.

Kaasvrouw

Het zijn betonnen replica’s van het bronzen beeld, de Kaasboerin dat op de Nieuwe Markt staat. Ineke van Dijk, die het beeld in 1988 maakte, heeft de mal gemaakt voor de betonnen versie, die wel een stuk ronder breder en gladder is.

Mijn eerste gedachte was, het lijken wel Nana’s. Beelden van Nikki de Saint Phalle. Zij maakte vrouwenfiguren met ontiegelijke dikke konten. Achterwerken waar je met gemak een zadel op kan leggen. De hernieuwde kaasboerin gaat aardig die kant op. De achterliggende inspiratie van Ineke is een eerbetoon aan de vrouwen die tot op de dag van vandaag de echte Goudse kaas maken op hun boerderijen.

Kaasmaagd

Dat een voorstelling ook voor tweeërlei uitleg vatbaar is, moge duidelijk zijn. Voor een niet onbelangrijke groep Gouwenaars is de Kaasboerin gewoon de Kaasmaagd. Het woord kaasmaagd heeft slechts twee lettergrepen en kaasboerin drie; kaasmaagd bekt beter.

Kaarsmaagd

Feitelijk hadden er 100 Iconen moeten staan. Gouda heeft ook een kaarsmaagd. Sinds 1959 staat in het parkje bij het schipperswachtlokaal Mallegatsluis een beeld van Sint Lucia. Sinds de verovering van het gebiedje door Kabouterstad Gouda en de vestiging van een nieuw stukje Oranje Vrijstaat, in 1970, werd de naam officieel Kaarsmaagd.

Uniek is, dat St. Lucia boven de rivieren alleen in Gouda wordt verheerlijkt. Voorts overal in Europa inclusief de Scandinavische landen. De kaarsmaagd wordt vereerd als patrones van het licht in de ogen; dus ook van blinden en slechtzienden, oogartsen en opticiens en daarnaast in het bijzonder van glazenmakers en glazeniers. Oh ja, ook van prostituees die spijt hebben.

308crodac foto WJA den Boer

De gebroeders Crabeth, in hun werkzame leven toch deels het katholieke geloof belijdend, waren zeker op de hoogte van Sint Lucia. Waarom van haar geen altaar in de Sint-Jan? De kaarsmaagd werd door de gemeente Gouda geschonken vanwege het honderdjarig bestaan van de kaarsenfabriek in 1958. Zij werd gebeiteld door Corinne Franzén-Heslenfeld, met als duidende strofe: Sint Lucia, brengster van het licht. En daar hebben we het mee te doen.